ذكر
الجدات
والأجداد
ومقادير
نصيبهم
12- Dedelerin ve
Ninelerin Mirastaki Payları
أخبرنا
سليمان بن سلم
البلخي قال
أنا النضر يعني
بن شميل قال
أنا يونس يعني
بن أبي إسحاق
عن أبي إسحاق
عن عمرو بن
ميمون أن عمر
جمع أصحاب
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم في شأن
الجد فنشدهم
من سمع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم ذكر من
الجد شيئا
فقام معقل بن
يسار المزني
فقال سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أتي
بفريضة فيها
جد فأعطاه ثلثا
أو سدسا فقال
له عمر وما
الفريضة قال
لا أدري فركله
عمر بقدمه ثم
قال لا دريت
[-: 6299 :-] Amr b. Meymun
bildiriyor: Hz. Ömer, dedenin mirastaki payını öğrenmek için ashabı topladı ve
bu konuda Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'den bir şeyler işitenin
söylemesini istedi. Ma'kil b. Yesar kalkıp:
"Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'e varisler arasında dedenin de bulunduğu bir
miras davası getirilince Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem) ona
üçtebir. veya altıdabir verdi" deyince, Ömer ona: "Varisler kaç
kişiydi?" diye sordu. Ma'kil b. Yesar: "Bilmiyorum" cevabını
verince, Ömer onu ayağı ile dürtüp: "Bilmeyesin emi!" dedi.
Tuhfe: 11472
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2897) İbn Mace (2722, 2723) ve Ahmed, Müsned (20309) rivayet
etmişlerdir.
أخبرني محمد
بن عامر
المصيصي قال
ثنا محمد بن
عيسى يعني بن
الطباع قال ثنا
هشيم يعني بن
بشير عن يونس
يعني بن عبيد
عن الحسن عن
معقل بن يسار
قال قضى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم في
جد كان فينا
بالسدس
[-: 6300 :-] Ma'kil b. Yesar der ki:
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bizim kabileden bir dedeye miras
taksiminde altıdabir pay verdi.
Tuhfe: 11467
أخبرني
معاوية بن
صالح بن أبي
عبد الله بن
سوار العنبري
قال ثنا وهيب
عن يونس عن
الحسن عن معقل
بن يسار قال
أعطى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
الجد السدس
فقال له عمر
ويلك مع من
قال لا أدري
[-: 6301 :-] Hasan bildiriyor: Ma'kil
b. Yesar: "Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) dedeye ölenin
mirasından altıdabir verdi" deyince, Ömer: "Vay sana! Dedeyle beraber
başka hangi mirasçılar vardı?" diye sordu. Ma'kil: "Bilmiyorum"
dedi.
Tuhfe: 11467
أخبرني أبو
بكرة بن علي
المروزي قال
ثنا محمد بن
عباد قال ثنا
سفيان بن
عيينة عن علي
بن زيد بن
جدعان عن
الحسن عن
عمران بن حصين
قال نشد عمر
من سمع النبي
صلى الله عليه
وسلم قضى في
الجد شيئا
فقام رجل فقال
أنا شهدته
أعطاه الثلث قال
مع من قال لا
أدري قال لا
دريت
[-: 6302 :-] İmran b. Husayn der ki:
Hz. Ömer: "Dedenin mirastaki payı konusunda Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem)'den bir şeyler duyan var mı?" diye sorunca adamın biri kalkıp:
"Ben üçtebir verdiğine şahit oldum" dedi. Hz. Ömer:
"Dedeyle beraber
mirasçılardan başka kim vardı?" diye sorunca, adam: "Bilmiyorum"
cevabını verdi. Bunun üzerine Hz. Ömer adama: "Bilmeyesin emi!" dedi.
Tuhfe: 10801
أخبرنا محمد
بن بشار بندار
قال ثنا أبو
داود يعني
سليمان بن
داود
الطيالسي
وعفان بن مسلم
قالا ثنا همام
وأخبرنا عبد
الرحمن بن
محمد بن سلام
الطرسوسي قال
ثنا يزيد بن
هارون قال أنا
همام بن يحيى
عن قتادة عن
الحسن عن
عمران بن حصين
أن رجلا أتى
النبي صلى
الله عليه
وسلم فقال إن
بن ابني مات
فما لي من
ميراثه فقال
لك السدس فلما
ولى دعاه فقال
لك سدس آخر
فلما ولى دعاه
فقال إن السدس
الآخر طعمة
وقال محمد في
حديثة فلما
أدبر قال لك
سدس آخر
والآخر طعمة
لك
[-: 6303 :-] imran b. Husayn der ki:
Adamın biri Hz. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'e gelip: ''Oğlumun oğlu
öldü, onun mirasından bana ne düşer?'' diye sordu. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem):
"Sana altıda bir
düşer" buyurdu. Adam giderken geri çağırdı ve: ''Sana bir tane daha altıda
bir hisse vardır" buyurdu. Adam dönüp giderken tekrar çağırdı ve:
"İkinci altıdabir sana bir ikramdı" buyurdu.
Muhammed ise kendi
rivayetinde şu şekilde nakleder: Adam giderken Allah Resulü (sallallahu aleyhi
ve sellem) ona: "Sana bir tane daha altıda bir hisse vardır. Bu ikinci
altıdabir, sana bir ikramdır" buyurdu.
Tuhfe: 1 0801
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2896), Tirmizi (2099) ve Ahmed, Müsned (19848) rivayet etmişlerdir.
أخبرنا محمد
بن علي بن
الحسن بن شقيق
المروزي قال
أبي قال أنا
أبو المنيب
عبيد الله بن
عبد الله
العتكي عن عبد
الله بن بريدة
عن أبيه قال
أطعم رسول
الله صلى الله
عليه وسلم الجدة
السدس إذا لم
تكن أم
[-: 6304 :-] Abdullah b. Bureyde,
babasından bildiriyor: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ölünün annesi
yoksa nineye ikram olarak altıdabir verirdi.
Tuhfe: 1985
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2895) rivayet etti.
أخبرنا أبو
داود سليمان
بن سيف
الحراني قال ثنا
يعقوب يعني بن
إبراهيم بن
سعد بن
إبراهيم بن
عبد الرحمن بن
عوف قال ثنا
أبي عن صالح
عن بن شهاب أن
قبيصة بن ذؤيب
أخبره أن
الجدة جاءت إلى
أبي بكر
الصديق تسأله
حقها فقال ما
أعلم لك شيئا
وسأسأل الناس
فلما صلى
الناس الصبح
سألهم فقال
المغيرة بن
شعبة أنا سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أعطاها السدس
فقال أبو بكر
هل معك غيرك
فقال محمد بن سلمة
أنا سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم أعطاها
ذلك فأعطاها
ذلك أبو بكر
قال بن شهاب
لا أدري أي
الجدتين هي
[-: 6305 :-] ibn Şihab, Kabisa b.
Zueyb'den naklediyor: Ninenin biri, Ebu Bekr es-Sıddık'a torununun mirasından
kendisine ne düştüğünü sormaya geldiğinde, Ebu Bekr ona: "Senin bu meselen
hakkında bir şey bilmiyorum, bunu müslümanlara soracağım" dedi. Cemaate
sabah namazını kıldırdıktan sonra onlara bu durumu sordu. Muğire b. Şu'be:
"Ben, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in ona altıdabir verdiğineşahit oldum" dedi.
Ebu Bekr: "Yanında buna şahit olan başka biri var mıydı?" diye
sorunca, Muhammed b. Mesleme: "Ben de Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem)'in ona bu payı verdiğine şahit oldum" dedi. Bunun üzerine Ebu Bekr
de kendisine payını soran nineye aynısını verdi.
ibn Şihab der ki: Ancak
bu nine babaanne miydi, anneanne miydi bilmiyorum.
6306, 6307, 6308,
6309,6310,6311 ve 6312. hadislerde tekrar gelecektir. - Tuhfe: 11232
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2894) İbn Mace (2724), Tirmizi (2100, 2101) Ahmed, Müsned (1798),
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (6049) ve İbn Hibban (6031) rivayet etmişlerdir.
أخبرني
محمود بن خالد
الدمشقي قال
ثنا عمر يعني
بن عبد الواحد
الدمشقي عن
الأوزاعي عن
الزهري عن
قبيصة بن ذؤيب
أن الجدة جاءت
في عهد أبي
بكر تلتمس أن
تورث فقال أبو
بكر ما أجد لك
في كتاب الله
شيئا وما علمت
أن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم ذكر شيئا
وسأسأل الناس
العشية فلما
صلى الظهر قام
في الناس
فسألهم قال
المغيرة بن
شعبة قد سمعت
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
يعطيها السدس
قال هل سمع
ذلك معك أحد
فناداه محمد
بن سلمة فقال
قد سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يعطيها السدس
فأنفذ ذلك أبو
بكر
[-: 6306 :-] Kabisa b. Zueyb
anlatıyor: Ebu Bekr zamanında bir nine mirastan kendisine düşeni istemeye
gelince, Ebu Bekr: "Bu konuda Allah'ın Kitab'ında bir şey göremiyorum.
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in de bu konuda bir şey dediğini bilmiyorum.
Öğle namazında bunu cemaate sorarım" dedi. Öğle namazını kıldırdıktan
sonra kalkıp cemaate bu durumu sordu. Muğıre b. Şu'be:
"Ben, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in ona altıdabir verdiğine şahit oldum"
dedi. Ebu Bekr: "Seninle buna şahit olan başka biri var mıydı?" diye
sorunca, Muhammed b. Mesleme: "Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in
ona altıdabir verdiğine ben de şahit oldum" dedi. Ebu Bekr de, nineye bu
şekilde payına düşeni verdi.
أخبرنا نصر
بن علي بن نصر
الجهضمي قال أنا
عبد الأعلى
يعني بن عبد
الأعلى قال
ثنا معمر عن
الزهري عن
قبيصة بن ذؤيب
أن جدة أتت
أبا بكر وساق
الحديث
[-: 6307 :-] Kabisa b. Zueyb:
"Bir nine Ebu Bekr'e gelip ... " diyerek aynı hadisi rivayet etti.
Tuhfe: 11232
أخبرني محمد
بن جبلة
الرافعي قال
ثنا عبد الله
بن سليم قال
ثنا عبيد الله
يعني بن عمرو
الرقي عن
إسحاق يعني بن
راشد عن
الزهري عن
قبيصة بن ذؤيب
أن الجدة أم
الأم أتت أبا
بكر وساق
الحديث قال
أبو عبد
الرحمن
الزهري لم يسمعه
من قبيصة
[-: 6308 :-] Kabisa b. Zueyb:
"Anneanne olan bir nine, Ebu Bekr'e geldi ... '' diyerek aynı hadisi
rivayet etti.
Nesai der ki: Zühri bu
hadisi Kabisa'dan işitmemiştir.
Tuhfe: 11232
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2894) İbn Mace (2724), Tirmizi (2100, 2101) Ahmed, Müsned (1798),
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (6049) ve İbn Hibban (6031) rivayet etmişlerdir.
أخبرني
عمران بن بكار
البراد قال
ثنا أبو اليمان
يعني الحكم بن
نافع قال أنا
شعيب عن الزهري
قال قال قبيصة
جاءت الجدة
وساق الحديث
[-: 6309 :-] Kabisa: "Bir nine
geldi. .. '' dedi ve aynı hadisi rivayet etti.
Tuhfe: 11232
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2894) İbn Mace (2724), Tirmizi (2100, 2101) Ahmed, Müsned (1798),
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (6049) ve İbn Hibban (6031) rivayet etmişlerdir.
أخبرنا
هارون بن سعيد
بن الهيثم
الأيلي قال ثنا
خالد بن نزال
قال أنا
القاسم بن
مبرور عن يونس
قال بن شهاب
زعم قبيصة بن
ذؤيب أن الجدة
أتت أبا بكر
وساق الحديث
[-: 6310 :-] Kabisa b. Zueyb:
"Bir nine, Ebu Bekr'e geldi ... " dedi ve aynı hadisi rivayet etti.
Tuhfe: 11232
Diğer tahric: Hadisi Ebu
Davud (2894) İbn Mace (2724), Tirmizi (2100, 2101) Ahmed, Müsned (1798),
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (6049) ve İbn Hibban (6031) rivayet etmişlerdir.
أخبرنا محمد
بن عبد الله
بن يزيد
المقرىء قال ثنا
سفيان قال
سمعت الزهري
يحدث عن رجل
عن قبيصة بن
ذؤيب أن الجدة
أتت إلى أبي
بكر وساق
الحديث
[-: 6311 :-] Kabisa b. Zueyb:
"Bir nine, Ebu Bekr'e geldi ... " dedi ve aynı hadisi rivayet etti.
Tuhfe: 11232
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2894) İbn Mace (2724), Tirmizi (2100, 2101) Ahmed, Müsned (1798),
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (6049) ve İbn Hibban (6031) rivayet
etmişlerdir.
أخبرني
هارون بن عبد
الله الحمال
قال ثنا معن يعني
بن عيسى قال
ثنا مالك عن
الزهري عن
عثمان بن
إسحاق بن خرشة
عن قبيصة بن
ذؤيب قال جاءت
الجدة إلى أبي
بكر تسأله
ميراثها فقال
ما لك في كتاب
الله من شيء
وما أعلم لك
في سنة رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
شيئا فارجعي
حتى أسأل الناس
فسأل الناس
فقال المغيرة
بن شعبة حضرت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أعطاها
السدس فقال أبو
بكر هل معك
غيرك فقام
محمد بن سلمة
فقال كما قال
المغيرة
فأنفذه لها
أبو بكر
[-: 6312 :-] Kabisa b. Zueyb der ki:
Bir nine, Ebu Bekr'e mirasının ne olduğunu sormaya geldiğinde Ebu Bekr ona:
"Bu konuda Allah'ın Kitab'ında bir şey göremiyorum. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in sünnetinden de bu konuda bir şey bilmiyorum. Sen şimdi
geri dön, ben cemaate sorayım" dedi. Cemaate sorduğunda, Muğıre b. Şu'be:
"Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ona altıdabi verdiğine ben
şahit oldum" dedi. Ebu Bekr: "Seninle başka biri var mıydı?"
diye sorunca, Muhammed b. Mesleme de kalkıp Muğire'nin söylediğini tekrarladı.
Ebu Bekr de, nineye bu şekilde payına düşeni verdi.
Tuhfe: 11232
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2894) İbn Mace (2724), Tirmizi (2100, 2101) Ahmed, Müsned (1798),
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (6049) ve İbn Hibban (6031) rivayet etmişlerdir.
أخبرنا أحمد
بن سليمان
الرهاوي قال
ثنا عبيد الله
يعني بن موسى
قال أنا
إسرائيل يعني
بن يونس بن
أبي إسحاق عن
أبي حصين عن
أبي صالح عن
أبي هريرة قال
قال رسول الله
صلى الله عليه
وسلم أنا أولى
بالمؤمنين من
أنفسهم فمن
ترك مالا فهو
إلى العصبة
ومن ترك كلا
أو ضياعا فأنا
وليه
[-: 6313 :-] Ebu Hureyre, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Ben, müminler için nefislerinden daha
öncelikliyim. Ölen mal bırakırsa, malı ona vans olan akrabalarınındır. Ölüp de
geriye yetim çocuklar bırakırsa onların da velisi benim" buyurduğunu
bildirir.
Tuhfe: 12831
Diğer tahric: Hadisi
Buhari (6745) ve Ahmed, Müsned (8673) rivayet etmişlerdir.
أخبرنا موسى
بن عبد الرحمن
المسروقي قال
ثنا أبو أسامة
يعني حماد بن
أسامة عن حسين
يعني المعلم
عن عمرو بن شعيب
عن أبيه عن
جده قال قال
عمر بن الخطاب
سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يقول ما احرز
الولد أو
الوالد فهو
لعصبته من كان
[-: 6314 :-] Ömer b. el-Hattab der
ki: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Ölen bir çocuğun veya
babanın sahip olduğu mal, onun asabeden (erkek tarafından) akrabalarına
aittir" buyurduğunu işittim.
Tuhfe: 10581
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (1917) ve Ahmed, Müsned (183) rivayet etmişlerdir.
Bir sonraki hadiste
mürsel olarak gelecektir.
أخبرنا محمد
بن عبد الأعلى
الصنعاني قال
ثنا المعتمر
يعني بن
سليمان قال
سمعت الحسين
المعلم قال
ثنا عمرو بن
شعيب قال قال
عمر مرسل
[-: 6315 :-] Amr b. Şuayb da bu
hadisi Hz. Ömer'den mürsel olarak bildirir.
Tuhfe: 10581
Bir önceki hadiste
mevsul olarak geçti.